🐭 Ilk Türk Devletleri Ders Notları

İLK BEYLİKLER. İLK BEYLİKLER. Mengücekliler (1080- 1228)Gürcüler ve Rumlar ile savaşıp Erzincan'da kuruldu. Trabzon Rumlarının güneye inmesi önlendi. DanişmentlilerSivas'da kuruldu. İlk beylikler içinde en güçlü olanıdır. Haçlılarla mücadele ettiler. SaltuklarErzurum'da kuruldu. Gürcüler ve Ermeniler'le savaştılar. İLK TÜRK DEVLETLERİ’NDE DEVLET TEŞKİLÂTI. İlk Türk Devletleri’nde Devlet Anlayışı: İslamiyet’ten önce yaşamış Türk topluluklarında devlet, il (el) kelimesi ile ifade edilmekteydi. İl milletlerin (budun) birleşmesi ile meydana gelen siyâsi bir oluşumdur. Devlet aynı zamanda ülke sınırlarını koruyan ve halkı Karahanlılar(840 - 1212) İslamiyeti Kabul Eden İlk Türk Devleti Karahanlılar'dır. Karahanlılar Karluk, Yağma ve Çiğil Türklerinin bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Karahanlılar Abdülkerim Satuk Buğra Han Döneminde İslamiyet’i kabul ettiler. Buğra Han döneminde Gaznelilerle birleşilerek Şamanoğulları Devletine son veren • Siyasi Tarih: Devletleri, kuruluşları, savaşları, antlaşmaları ile araştırır. 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi gibi. • Uygarlık Tarihi: Toplumların kültürel alanda yaptığı faaliyetleri araştırır. Türk Medeniyeti Tarihi gibi. Tarih ve Yazı İlişkisi • Yazı, Mezopotamya'da Sümer şehir devletleri zamanında bulunmuştur. Uluslararası Hukuk Ders Notları – 1. Uluslararası Hukuk ders notları ve diğer adıyla Milletlerarası Hukuk ders notları kapsamında hazırladığımız bu ders notu, ‘Uluslararası Hukuk’ kavramının tanımının yapılmasıyla başlamakta ‘İnsancıl Müdahale’ konusunun anlatılmasıyla bitmektedir. anadoludakurulan ilk Türk devletleri dosyası 23 Kasım 2008, Pazar günü Ders Notları kategorisinin Tarih alt kategorisine eklendi. Benzer dosyaları Tarih bölümümüzde bulabilirsiniz. anadoluda kurulan ilk Türk devletleri dosyasını bilgisayarınıza indirmek için bu sayfadaki yönergeleri takip ediniz. Ana Sayfa / TÜRK KÜLTÜR VE MEDENİYET TARİHİ DERSİ / TKMT-6-Türklerde Sanat Ünitesi / İlk Türk Devletlerinde Sanat Ders Notu İlk Türk Devletlerinde Sanat Ders Notu 24/02/2015 TKMT-6-Türklerde Sanat Ünitesi Yorum Yap 10,706 Görünümler ehC3r. Türkler Anayurt olarak Orta Asya'yı yurt edinmişlerdir. Daha sonra Türkistan olarak da bilinen Orta Asya'dan Türk göçleri başlamıştır. Bu göçler, Asya, Avrupa ve Afrika'nın değişik bölgelerine Türk doğru olmuştur. İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası İlk ve orta çağlarda görülen Türk göçlerinin nedenleri arasında iklim değişikliği, sürekli bağımsız yaşama duygusu, hakimiyet olgusunun var oluşu, nüfusun artması, ekonomik sıkıntılar ve fetih bulunmaktadır. Bu göç eğiliminin sonrası Türk kültürü dünya üzerine yayılmış yeni devletler kurulmuştur. Çok sayıda devlet kurulması ile coğrafi tarihin değişmesinde, devlet yönetiminde ve askeri teşkilatlanmalarda örnekler oluşmuştur. Bazı kavimler ise milli benliklerini kaybetmişlerdir İlk Türk devletleri İskitler, ilk Türk topluluğu olarak bilinmektedir. Batıya başlayan göç sonucunda Tuna nehrine kadar gelmişlerdir. Alp Er Tunga ve Şu destanları İskitlerin sözlü edebiyat eserlerini oluşturur. Ayrıca, Balbal adı verilen Mezar taşları da ilk örnekleridir. Asya Hun Devletleri, Türklerin kurmuş olduğu ilk büyük devletlerdendir. Hun Devleti önce Teoman sonra Metehan tarafından yönetilmiştir. Ötüken'de kurulan bu devlet ile Çinliler arasında büyük bir mücadele yaşanmıştır. Türklerin ilk siyasi birliği bu devlet zamanında sağlanmıştır. Tarihte ilk düzenli ordu Metehan döneminde kurulmuştur. İpek Yolu'nun tüm denetimi Türkler eline geçmiştir. Oğuz Kağan Destanı Asya Hun Devleti ile ilgili birçok bilgiler vermektedir. BlogKonu Anlatımı YazılarıYKSTarihİlk ve Orta ÇağGöktürk Devleti – İlk Türk Devletleri Ders Notları Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve özetlerine bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz! Bu yazımızda İskitler, Asya Hun Devleti, Kavimler Göçü, Avrupa Hun Devleti, Birinci ve İkinci Göktürk Devleti, Uygurlar, Diğer Türk Devletleri, Kültür ve Medeniyet, İlk ve Orta Çağda Türk Dünyası kavramları hakkında bilmen gerekenler ile 9. sınıf İlk Türk Devletleri konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız İlk Türk Devletleri özet notları sana yardımcı olur. İyi okumalar! Bu notlar, Kunduz eğitmenimiz Büşra Hoca tarafından hazırlandı. Büşra Hoca, Yozgat Erdoğan Akdağ Fen Lisesi mezunu. Ahi Evran Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik bölümünden yeni mezun oldu. Öğrencilerin lise/üniversite sınavlarına hazırlandıkları bu süreçte deneyimleriyle faydalı olmaya çalışıyor. İlk Türk Devletleri Hunlar – Göktürk Devleti – Uygurlar İskitler Asya Hun Devleti Kavimler Göçü Avrupa Hun Devleti 1. Göktürk Devleti – 1. Göktürk Devletinin Kurucusu 1. Köktürk Devleti 2. Göktürk Devleti 2. Köktürk Devleti Uygurlar Diğer Türk Devletleri Avarlar – Bulgarlar Hazarlar – Türgişler Macarlar – Peçenekler Kıpçaklar – Sabarlar – Kırgızlar Oğuzlar – Karluklar – Akhunlar Kültür ve Medeniyet Hükümdarlar Unvanlar ve Semboller Kurultay Din Ordu Yazı – Dil – Edebiyat Destanlar Sanat İlk ve Orta Çağda Türk Dünyası Şimdi soru çözümlerine devam edebilirsin! Uygarlığın Doğuşu ve İlk Uygarlıklar konusunda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Uygarlığın Doğuşu ve İlk Uygarlıklar konusu, Tarih dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. İskitler, Asya Hun Devleti, Kavimler Göçü, Avrupa Hun Devleti, Birinci ve İkinci Göktürk Devleti, Uygurlar, Diğer Türk Devletleri, Kültür ve Medeniyet, İlk ve Orta Çağda Türk Dünyası gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. Ders Tarih olunca bu kavramlar, her zaman karşımıza çıkabilir! TYT ve AYT Tarih testlerinde de sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri. Bilgileri, tanımları, özetleri ve kuralları öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB tarafından yayınlanan Kazanım Testlerini de çözmeni tavsiye ediyoruz. Tarih netleri yükseltmedeki anahtar bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek. Kunduz’da şu ana kadar, İlk Türk Devletleri konulu binlerce soru alanında uzman Coğrafya eğitmenleri tarafından çözüldü. Daha fazla İlk Türk Devletleri sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin! Uygulamamız içerisinden ücretsiz erişebileceğin soru ve detaylı çözümler ile, bu konudaki hakimiyetini arttırman mümkün! Sınava hazırlanmanın en kolay yoluSınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlanÜCRETSİZ KAYDOL Kpss Lisansta İlk Türk İslam Devletleri konusundan ortalama 2 soru çıkmaktadır. İçindekiler1 DEVLET 1-MERKEZİ HACİP NEDİR? KİME DENİR? c-Devlet Görevlileri2 HUKUK SİSTEMİ3 ORDU 1-Merkez a-Gulaman-ı Saray b-Hassa c-Diğer Ordular4 D-SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT5 TOPRAK YÖNETİMİ İkta Sisteminin Özellikleri 6 F-DİL VE EDEBİYAT7 EĞİTİM8 BİLİM İNSANLARI VE DÜŞÜNÜRLER9 İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ İlk Türk İslam devletleri mimari eserler10 İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ SANAT DALLARI DEVLET YÖNETİM 1-MERKEZİ YÖNETİM Hükümdar Saray Karahanlılar’ da “Kapu”; Selçuklular’ da “Bergah” Hükümet unsurları Merkezi Yönetimi oluşturmaktadır. a-Hükümdar İlk Türk İslam devletleri hükümdar unvanları ile sembolleri; Hükümdar Unvanları Hükümdar Sembolleri Han Sancak Hakan Kotuz Sorguç İlig Kılıç Erkin Yay Sultan Örgin Padişah Otağ Çadır Sultan-ı Azam Hutbe Okutmak Bey Tiraz Halife’nin gönderdiği elbise Melik Hilat Halife’nin gönderdiği hediye Şah Çetr Saltanat Şemsiyesi Yabgu Sikke Berat Atama Yazısı Gaşiye Sultanın atının eyer örtüsü Tuğ Nevbet Davul Mühür Para Bastırmak Siyasetnameye göre hükümdarın yapması gerekenler; → Şehir ve kaleler inşa etmelidir. → Köprü ve yollar yapmalıdır. → Sulama tesisleri yapmalıdır. Not1 Uygur dilinin bu dönemde canlı olması ve eski Türklerin bazı sembollerinin, unvanlarının ve kut anlayışının devam etmesi, Türklük özelliklerini yitirmediklerini göstermektedir. Not2 Bu dönemdeki Hükümdarlık unvanları ve Sembollerinin bir kısmı İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinden gelmektedir. b-Saray Sarayın bölümleri; →Harem →İdari Merkez Selamlık →Memur Yetiştirme Enderun Saray Görevlileri Candar Saray Muhafazıdır. Can-cı Alemdar Bayrak ve Sancak koruyan görevlidir. Came Kıyafet, kıyafetçi Camedar Hükümdar Kıyafetleri ile ilgilenen görevlidir. Silahdar Hükümdarın Silahları ile ilgilenen görevlidir. Taştdar Abdar Hükümdarın temizlik işleri ile ilgilenen görevlidir. Su işleri, Abdest… Şarapdar Şerebdar-ı Has, İğdişbaşı Hükümdarın içecekleri ile ilgilenen görevlidir. Hansalar Hükümdarın sofrası ile ilgilenen görevlidir. Emir-i Ahur Hükümdarın at bakımı ile sorumlu görevlidir. Emir-i Çeşnigir Hükümdarın yiyeceklerini ilk tadan görevlidir. Emir-i Şikar Hükümdarın av malzemeleri/ av etkinliği ile ilgilenen görevlidir. Kıssadar Hükümdara yazılan dilekçeleri kabul edip, Hükümdara sunmak ile görevlidir. Hares Emiri Hükümdara karşı suç işleyen kişileri cezalandıran görevlidir. Devaddar Sultanın yazı setinden sorumlu görevlidir. Serhenk Merasimlerde Sultanın geçişi için yolları açan görevlidir. Üstadüddar Saray harcamalarını ve saray görevlilerini kontrol eden görevlidir. Vekil-i Has Sarayın genel işlerine bakar Hükümdarın yanında bulunurdu. Hacipler Hükümdarın resmi veya özel işlerini düzenleyen, hem Sarayda hem de sivilde çalışan, Divan ile Hükümdar arasındaki irtibatı sağlayan görevlilerdir. HACİP NEDİR? KİME DENİR? →Hükümdar ve Vezirden sonra en yetkili kişilerdir. →Sayıları birden fazladır. →En zekisine Has hacip Hacibül Hüccab, Ulu Hacip denir. Karahanlılarda Tayangu, Gaznelilerde Hacib-i Buzurg denilirdi. →Halkın şikayetlerine bakarlardı. →Kadıların verdiği karara itiraz edilirse hükümdara gitmeden önce hacip konuyu inceler, önemli bir husus ise hükümdara iletirdi ve konu Divan-ı Mezalim’de görüşülürdü. →Başka ülkelerin elçileri ile ilgilenirlerdi. Uygun gördüklerini Divan-ı Mezalime çıkarırdı. →Protokol için gerekli iş ve işlemleri yapardı. →Hükümet ile Hükümdar arasındaki köprüdür. Not1 Has kelimesi en iyi anlamına gelmektedir. Not2 Sipahilerin her birine “Cebelü” denir. İkta toprakları ile giderleri sağlanırdı. Not3 Gulam Sisteminde devşirmeler, askeriyeye veya idareye kazandırılırdı. c-Devlet Görevlileri Sultan’dan sonra yetkili kişi vezirdir. Vezir yerine Selçuklular, Sahib-i Divan-ı Devlet; ⇒Karahanlılar, Yuğruş; ⇒Gazneliler ise Hace-i Buzurg demiştir. Vezirlerin kendilerine ait Divan-ı Vezaret adında divanları olmuştur. tTürk İslam devletlerinde devlet görevlileri ile ilgili terimler Yuğruş Kara Vezir Amid Sivil Yönetici Amil Vergi Toplayan Muhtesip Belediye görevlisi Melik Hükümdar Oğlu Atabey Hükümdar çocuklarını eğiten Şıhne Askeri Vali Türk-İslam tarihinde ilk vezir ve ilk atabey ’Nizamülmülk’’ idir. Devlet meselelerinin görüşülüp karara bağlandığı yere ’Büyük Divan’’ denir. Her konu burada görüşülmez. Bazı konuların görüşüldüğü ’alt divanlar’’ vardır. Bunlar DİVAN GÖREVİ BAŞKANI Divan-ı İstifa Divan-ı İstifa mali işlerden sorumludur.Günümüz muhasebe Müstevfi Divan-ı Arz Ceyşül Arz Ceyşül Arz olarak da bilinen Divan-ı Arz Askeri işlerden sorumludur. Emir-i Arz Divan-ı İşraf Divan- ı İşraf askeri ve hukuki konular dışındaki denetleme divanıdır. Müşrif-i Memalik Divan-ı Tuğrai Divan-ı Tuğra-i Gazneliler Devleti’nde Divan-ı Risalet adıyla geçer. Yazışmalardan sorumlu divandır. Tuğrai Niyabet-i Saltanat Niyabet-i Saltanat sultanın olmadığı zamanlarda toplanan divandır. Naip Divan-ı Mezalim Divan-ı Mezalim haksızlığa uğrayanların başvurduğu, siyasi suçların görüşüldüğü, muhtesibin yerine getiremediği konuları yerine getiren, katipler ile vakıfları denetleyen divandır. Sultan Divan-ı Vekalet Divan-ı Vekalet Sultan ve ailesinin mali işleri ile ilgilenen divan. Vekil-i Has Divan-ı Saltanat’ı TBMM’ye benzetirsek divanlar alt komisyon gibidir. Atabeylik sistemi Türk-İslam tarihine Büyük Selçuklu Devleti ile girdi. Bu sistemin ismi Osmanlı Devleti’nde Sancak Sistemi olacaktır. ’Ülke hanedanın ortak malı’’ anlayışı çerçevesinde bazen melikler bazen de şıhneler eyaletlerde görev yapmıştır. HUKUK SİSTEMİ İlk Türk-İslam Devletleri hukuk oluşumunda; →İslam’ın getirdiği esaslar, →Oğuzların kabile gelenekleri, →Uygur, Akhun ve Sasani gelenekleri etkili olmuştur. Mahkemeler, Şeri ve Örfi olarak ikiye ayrılır. Şeri Hukuk, İslam’a göre düzenlenir ve kaynağı Kuran’dır. Kadı-ülKüdat Başkadı Örfi Hukuk ise İslam dinine aykırı olmayacak şekilde düzenlenen töre kanunlarıdır. Şeri mahkemelerin baktığı konular → Evlenme → Boşanma →Miras → Hırsızlık →Ticaret →Savaştan kaçmak →Mürted olmak dinden çıkmak →Zina Örfi mahkemelerin baktığı konular →Sosyal hayat →Güvenlik ORDU YAPISI İslam öncesi ordularıyla karşılaştırıldığında ilk Müslüman-Türklerin orduya getirdiği en büyük yenilik ’gulam’’ sistemidir. Gulam, esir edilen 5 kişiden 1 kişinin orduya alınmasıdır. Osmanlı Devleti’nde karşılığı ’pençik’’ tir. Gulam sistemini ilk kez Karahanlılar kullandı. Gazneliler, ordularında fil kullanırdı. 1-Merkez Ordusu a-Gulaman-ı Saray Sarayı korurlar. Sarayda Enderun eğitim alırlar. Yılda 4 kez bistegani maaş alırlar. Her milletten asker bulunurdu. Devlet adamı da yetişirdi. b-Hassa Ordusu Sadece Türklerden oluşurdu. Ordunun vurucu gücüydü. Eyaletlerde görevlilerdi. Maaş yerine ikta alırlardı. c-Diğer Ordular Türkmenler Sınır boylarında Eyalet Askerleri Melik ve Atabeylerin ordularının olduğu sistem Yardımcı Kuvvetler Bağlı beylik ve devletlerin orduları D-SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT Türk-İslam devletlerinde alınan dini vergiler →Zekat Müslüman olanların malının 40 da birine denk gelen vergi →Öşür aşar Müslümanlardan alınan ürün vergisi →Haraç Gayri Müslimlerden alınan ürün vergisi →Cizye Askere gitmeyen Gayri Müslim erkeklerden alınırdı. İlk Türk İslam devletleri Sosyal hayat ile ilgili kelimeler İmarethane Aşevi Tutmaç Türklerin milli yemeği Tahane Misafirhane Arasta Çarşı Debbahhane Dericilik Tekke Din öğretilen Yer Kapan Tek cins malın satıldığı yer Zaviye Tekkenin küçüğü Bedesten Kapalı çarşı Külliye Caminin çevresinde bulunan toplu yapı Sebil çeşme Yandış Düğün elbisesi Türk-İslam hastaneleri →Darüşşifa →Darüşsıhha →Maristan → Bimarhane İlk Türk İslam devletleri ekonomik hayatla ilgili kavramlar →Fütüvvet Teşkilatı Abbasilerden Türklere geçmiş ve Selçuklu Devleti’nde adı Ahilik olmuştur. →Dinar Altın para →Dirhem Gümüş para →Arasta Çarşı/Pazar →Kapan Aynı cins malların satıldığı yer →Tamga Timur Devleti’nde resmi para birimi TOPRAK YÖNETİMİ Orman, yayla, otlak ve meralar devlet denetiminde; ev, bağ, bahçe ise özel mülktür. Toprak sistemi aşağıdaki gibidir. →Has arazi geliri Sultan’a bırakılır. →Vakıf arazi geliri dini ve sosyal kurumlara bırakılır. →İkta arazi gelirleri ise devlet memurları ve komutanlara bırakılır. İkta Sisteminin Özellikleri İkta sisteminin temel amacı üretimde sürekliliği sağlamaktır. Ömer bu sistemi uygulayan ilk kişidir. Geliştiren ise Nizamülmülk olmuştur. İkta sahipleri köylüden vergileri toplar, kendi maaşlarını ve burada çalışan sipahilerin cebelü maaşlarını bu vergilerle karşılar. İkta sisteminin birçok faydası vardır; toprağın boş kalması engellendi, düzenli vergi toplandı, masrafsız bir ordu kuruldu ve bölgenin güvenliği sağlandı. F-DİL VE EDEBİYAT ESERİN YAZARI ESERİN İSMİ ÖZELLİKLERİ SUNULDUĞU KİŞİ Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig Mutluluk veren bilgi anlamına gelir. İlk Türk-İslam eseridir. Siyasetnamedir. İlk tiyatro eseri olarak kabul edilir. Eser, yazarına Has Hacip ünvanını kazandırdı. Tabgaç Buğra Han’a sunuldu. Kaşgarlı Mahmut Divan-ı Lügatit Türk İlk Türkçe sözlüktür. Mahmut, ilk filologtur. Etnograf, haritacı ve toplum bilimcidir. Türkçe’nin Arapça’dan üstünlüğünü anlatır. El Müktedi Bin Emrullah’a sundu. Abbasi Halifesi Edip Ahmet Yükneki Atabet’ül Hakayık Hakikatlerin eşiği anlamına gelir. Uygurcadır. Tasavvufi ve öğreticidir. Sipehsalar Mehmet Bey’e sundu. Ahmet Yesevi Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi ilk Türk mutasavvıftır. Karahan Türkçesi ile yazıldı. Timur, Ahmet Yesevi’nin mezarını bulup yaptırmıştır. ’Pir-i Türkistan’’ olarak bilinir. Satuk Buğra Han’a sunuldu. Utbi Tarih-i Yemin Gaznelilerin tarihi anlatılır. Sebük Tigin ve Sultan Mahmut. Gazneli Mahmut’a sunuldu. Firdevsi Şehname İran-Turan savaşları konu alınır. Alper Tunga, Efrasiyab olarak geçer. Gazneli Mahmut’a sunuldu. Ali Şir Nevai Muhakamet-ül Lügateyn Türkçe’nin Farsça’dan üstün olduğunu konu alır. Ali Şir Nevai, Çağatay Türkçesinin en büyük yazarıdır. – Nizamülmülk Ali Hasan Siyasetname Siyer’ül Mülk Farsça yazıldı. Devlet yönetimi konu alınır. Tebriz Kütüphanesinde bulunur. Melik Şah’a sunuldu. Ömer Hayyam Rubailer Dünya, aşk, şarap, insan anlatılır. Farsça yazıldı. – Sebük Tigin Gazneli Mahmut’un babası Pendname Pend öğüt anlamına gelir. Çocuklarına ve komutanlara bilgi ve öğüt verir. – Cüveyni Tarih-i Cihan Güşa Orhun Abidelerinden bahsedilir. – EĞİTİM DEVLET MEDRESE ÖZELLİĞİ Karahanlılar Semerkant Medresesi İlk Türk-İslam Medresesi Danişmentliler Yağıbasan Medresesi Anadolu’nun ilk medresesi Büyük Selçuklu Devleti Nişabur Medresesi – – BİLİM İNSANLARI VE DÜŞÜNÜRLER BİLİM İNSANI KÜNYESİ ESERLERİ VE FİKİRLERİ Farabi Muallimi Sani Al-Phorobius Türk-İslam tarihinde pozitif ilimleri başlattı. Kitabu’l-Musiki ismindeki eseri dünyanın ilk modern müzik kitabıdır. Aristo mantığını en iyi açıklayandır. Gazali Hüccetü’l İslam Batınilik ile savaştı. Vahdet-i Vücüt’u savunur. ’Her şeyden önce din’’ der. İhya-u Ulumi’d-din ve Kimya-yı Saadet önemli eserlerindedir. Biruni Beyruni Aliboron El Üstad Gazneli Mahmud O’nun için ’Sarayımın en değerli hazinesi’’ demiştir. Asarü’l Bakiye isminde eseri vardır. Dünyanın çapını hesapladı. Jeodezi ilmine katkıları olmuştur. Cabir Bin Hayyan Geber Modern Kimyanın kurucusudur. Alaşımlardan yapay altın elde etmiştir. Atomun parçalanabileceğini söyleyen ilk kişidir. Kitabu’l Kimya adlı eseri vardır. İbni Sina Avicenna Mikrobun bir varlık olduğunu söyleyen ilk kişidir. Farmakoloji ilminin kurucusudur. El-Kanun Fi’t Tıb ve Kitabu’ş Şifa önemli kitapları arasındadır. Dünyada ilk mide ameliyatını yapan kişidir. Zekeriya El-Razi Rzahes Çiçek ve kızamık hastalıklarının farklı olduğunu ortaya koydu. El Havi adlı eserini yazdı. Eserleri, İbni Sina gibi Avrupa’da ders kitabı olarak okutuldu. Harezmi Algorisma Sayıların yanına 0 koymayı buldu. Cebirin kurucusudur. Astronomi ile de ilgilendi. Kitab’u Cebr ve Mukabele adlı eserlere sahiptir. İbn-i Rüşt Avereos ’Her şeyden önce akıl’’ fikrini savunur, aklın üstünlüğüne inanır. Aristoteles’i Batı’ya tanıtan kişidir. Gazali’nin Tehafüt adlı eserine karşı olarak ’Tehafut et Tehafut’’ adlı eseri yazmıştır. İbn el-Heysem İbn-i Heysem Al Hazen Fotoğraf makinesinin mucidi sayılır. Karanlık odayı buldu. Kitab’ül Menazir Görme kitabı adlı eserini yazdı. Cezeri – Artuklular döneminde yaşadı. Robotların babası olarak bilinir. Kitab-ül Hiyel ve Otomoto adlı eserleri vardır. İdrisi – İspanya’da doğmuştur. Batı Avrupa’nın haritasını birebir çizmiştir. Aslına uygun çizen ilk kişidir. Ekvator ve Kuzey-Güney Yarımkürenin varlığından bahsetmiştir. Battani – Trigonometriyi buldu. Güneş yılını 365 gün 5 saat hesapladı. Taberi – İslam dünyasının tanınan en büyük tarihçisidir. Ömer Hayyam – Rubaileri ile ünlüdür. 2. Ve 3. Dereceden denklemleri çözmüştür. Celali takvimini hazırladı. İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ MİMARİSİ DİNİ MİMARİ SİVİL MİMARİ ASKERİ MİMARİ Medrese Kümbet Türbe Cami Mescit Tekke Zaviye vs. Ev Çeşme Han Hamam Ribat Kervansaray Saray Kütüphane vs. Kışla Tersane Kale Burç Su Garnizon Nizamiye vs. İlk Türk İslam devletleri mimari eserler 1-Tolunoğulları Tolunoğlu Ahmet Cami ve Tolonoğlu Ahmet Maristanı önemli eserlerindendir. 2-Karahanlılar Degoran Cami İlk Türk Camisi Arap Ata Türbesi En eski türbe Ribat-ı Melik İlk Türk Kervansarayı Ayşe Bibi Türbesi ve Tirmiz Sarayı önemli mimari eserlerdendir. 3-Gazneliler Türk tarihinin ilk ahşap direkli camilerini yaptılar. Zafer Kuleleri, Leşker-i Bazar Cami ve Ribat-ı Mahmut önemli mimari eserleridir. 4-Büyük Selçuklu Devleti Mimari eserleri genellikle İran-Irak çevresinde bulunur. Mimaride ’eyvanlı tip cami’’ şemasını geliştirdiler. Mimari eserlerinde en çok çini kullanmışlardır. Damgan Mescid-i Cuma Cami en eski minareli cami, İmam Gazali Türbesi, Gülpayegen Cami, Diyarbakır Ulu Cami, İmam-ı Ebu Hanife ve Hz. Ali Türbeleri en önemli mimari eserleri arasındadır. NOT İsminin içinde ’Cuma’’ geçen camiler Büyük Selçuklu Devleti’ne aittir. Cuma’nın anlamı ’Ulu’’dur. 5-Diğer Devletlerde Önemli Mimari Eserler Tac Mahal Babürler Türebet Cami Harzemşahlar İmam Şafi Türbesi Eyyubiler Kayıtbay Türbesi Memlükler Ak Saray Timur Devleti Gök Saray Timur Devleti Mimari Eserle İlgili Kelimeler Portal Yapının ana kapısı Eyvan Avluya açılan kapı Revak Kemerin üstü kapalı kesimi Rölyef Kabartma sanatı Bordör Sınır çizgisi AvluMimari yapının üstü açık kısmı Mihrap İmamın namaz kıldığı yer Minber Hutbe okunan yer İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ SANAT DALLARI 1-Hat Sanatı Güzel yazı yazma sanatıdır. Bilinen ilk büyük Türk hattat ’Amasyalı Yakut’’tur. 2-Minyatür Sanatı Kitaplarda kullanılan sanat türüdür, mimaride kullanılmaz. Perspektife dikkat edilmez. Kişiler önem sırasına göre büyük veya küçük çizilir. Bu sanatla uğraşan kişiye Musavver veya Nakkaş denir. El Cezeri’nin ’Otomoto’’ adlı eserinde minyatür sanatının örneklerine rastlanır. 3-Tezhip Sanatı Tezhip, altın anlamına gelen zehep kelimesinden türer, yaldızlamak anlamına gelir. Kitapların kenarını altın ile süsleme sanatıdır, mimaride kullanılmaz. Tezhip sanatı ile ilgilenen kişiye ’mütezehhip’’ denir. 4-Ebru Sanatı 5-Malakari Sanatı Duvar süsleme sanatıdır. 6-Telkari Sanatı Gümüş işleme sanatıdır. 7-Vitray Sanatı Cam süsleme sanatıdır. 8-Kündekari Sanatı Küçük ahşapların geçmelerle bağlanması sanatıdır. 9-Keramik Sanatı Kap kaçakların süslenmesi sanatıdır. Konunun devamı olan Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikleri konusu için buraya tıklayabilirsiniz. 19/09/2018 İLK TÜRK DEVLETLERİOrhun Kitabeleri’nde kut anlayışı, sosyal devlet anlayışı, Türk halkına ve hakanlarına verilen öğütlerden Türk devletlerinde bağımsızlık alameti olan ve bayrak yerine kullanılan sembol önce ki Türk devletlerinde fresk, minyatür ve heykel gibi yapıtlara ilk Türk topluluğu iskitler, ilk Türk Devleti ise Asya Hun kabul eden Uygurlar bu dine ait tapınaklar yapmışlardır. Bu tapınaklar Uygurların sanat alanında gelişmelerine neden Orhun Abidelerini yazmaları, balbal denilen mezar taşları dikmeleri taş işçiliği yaptıklarını Türk devletlerinde kılıç, kalkan, bıçak vs. gibi askeri malzemelerin yapımı Türk­ lerin maden işleme işiyle uğraştıklarını çadırlar yapmaları ve kurgan­ larda çıkarılan halılar dokumacılık alanın­ da faaliyet gösterdiklerine devletlerinde görülen ikili yönetim teşkilatı Hunlarla uygulanmaya başlan­ Yazıtları Kırgızlara öncesi Türklerde hükümetin başın­ da bulunan bugünki başbakana benzer görevli ve Afanesyeva kül­türleri Orta Asya’daki Türklere ait kültür öncesi dönemde Türklerde dev­ let işlerinin görüldüğü en büyük yönetim organı olan kurultaya; hatun, aygıcu, yabgu ve hakan öncesi Türk devletleri ekono­ milerini canlandırmak amacıyla Kürk ve ipek yoluna hâkim olmak ve Göç destanları Uygurlara ait ve Ergenekon destanları Gök­ türklere ait öncesi Türkdevletinde kut anla­yışı hükümdarın mutlak otoritesinin güç­lenmesine ve veraset sisteminin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Hıristiyanlığı kabul eden ilk Türk devleti ve fresk sanatı İslamiyet öncesi dönemde görülürken tezhip ve hat sanatı İslamiyet’in kabulü ile gelişmiştir. Orhun Yazıtlan’nı okuyan ilk bilgin Wil­helm Thomsen’ kullandığı ilk yazı sistemi Or­hun, ikinci yazı sistemi ise Uygur’ Avarlar, Macarlar, Hazarlar, Peçenekler, Bulgarlar, Oğuzlar, Kıpçaklar ve Avrupa Hun Devleti Avrupa’ya göç eden döneminde ticari ilişkilerin ge­lişmesi sonucu, kişiler arasındaki anlaş­ maların yazılı hale getirilmesi hukuk ala­ nındaki belgelerin yazılı hale getirilmesini zorunlu devletinde Hazar Hakanlığı Musevi­liği yerleşik hayata geçmesiyle tarım ve mimari alanda büyük gelişmeler Türk devletlerinde cesetlerin mumya­ lanması ve kurganlara çanak çömlek ko­nulması ölümden sonra yaşamın devam ettiğine inancın Türk devletlerinde göçebe yaşamın hareketli ve güçlü olmayı gerektirmesi sonucu; ordunun ücretsiz olması, ordu­nun atlı birliklerden oluşması ve siyasi teşkilatta görev yapan her yöneticinin savaşa hazır komutan olmasını 38 harfli yukardan aşağıya okunan Orhun yazısı, Uygurların ise 14 harfli sağdan sola doğru okunan bir yazı kullanmaları her iki devletin kendilerine özgü yazı kullandıklarını gösterir. Uygurların Manihaizmi benimsemeleri ve yerleşik hayata geçmeleri askerlik, eko­ nomi ve mimarlık alanında değişmelere neden Destanı Kırgızlar tarafından yazı­lan ve dünyada bilinen en uzun öncesi Türk tarihi incelenmek iste­ nirse en çok Çin kaynaklarından yararla­ egemenliğinin sona ermesin­ den sonra 552 yılında kurulan devlet Göktürkler’dirGöktürkler Çin ve Bizanslar ile ticari ilişki­ lerde bulunmuşlardır. Türk tarihinin incelenmesinin zor olması­ nın sebebi Türklerin geniş coğrafi bölge­ lere ayrılmaları ve göçebe hayat sürme­ İslam devletinde ekonomi; ticaret, hayvancılık ve tarıma Kitabeleri Göktürklere ait olup Türkler tarafından yazılmış ilk tarihi eser­ Kurgam’nda bulunan halı ve Estk Kurgam’ndaki Altın Elbiseli Adam Hun Devletine ait yılları arasında hüküm süren başkenti Ötüken olan hükümdarları ara­ sında Kutluk Bilge Kül Kağan, Moyen Çur, Bögü Kağan bulunan ve kültürel faa­liyetler açısından zengin olan Türk devleti öncesi Türk devletlerinde hü­ kümdara yönetme yetkisinin tanrı tara­ fından verildiğine inanılması kut inanışını ekonomik alanda tarıma büyük önem vermişlerdir. Bunun tek sebebi Uygurların yerleşik hayata öncesi Türk devletlerinde halkın kullandığı otlaklar ve yaylalar için devlete vergi ödemesi toprağın devlete ait oldu­ ğunu Asya’da Türk boyları arasındaki siyasi anlaşmazlıklar ve bunun yol açtı­ ğı savaşlar Türk göçlerine neden olan olaylardan biridir. Bu bilgi doğrultusunda Türk göçlerinde kültürel etkileşim olduğu, boylar arasında çıkan çatışmalar olduğu, savaşı kaybeden tarafın egemenlik altına girmek istemediği ve Orta Asya’da kuru­ lan Türk devletlerinin boylar halinde ya­şadığı bilgisine döneminde günümüze ulaşan duvar resimleri Uygurların yerleşik haya­ ta geçtiğinin kırk altı seferle Çin’i baskı altında tutan Kulluk hakanı ilteriş Kağan’ yerleşik hayata geçmesiyle ta­rım alanında ekonomik faaliyetler artmış­ yılında yapılan kazılarda Göktürklere ait bir para bulunmuştur. Paranın yüzünde kağan ve hatun birlikte göster­ miştir. Bu bilgilere dayanarak Göktürkler de kadınların da devlet yönetiminde söz sahibi olduğu sonucuna Asya Türk göçleri sonucu kavimler yer değiştirmiş. Yeni devletler kurulmuş ve kültürel yapı değişmiştir. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ha­ tunun kurultaya katılması, elçiler kabul etmesi, gerektiğinde naib olarak devlet başkanlığı yapması hatunun siyasi so­ rumlulukları olduğunu gösterir,Türk topluluklarından Peçenekler tarih boyunca devlet kuramamışlardır.[wp_ad_camp_2] etiketlerilk türk tarihi kpss tarih ders notları kpss tarih kitap pdf indir kpss tarih konu anlatımı 2-Türkiye Tarihi Anadolu'da Kurulan İlk Türk Devletleri ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİMalazgirt Savaşı, Anadolu'da Bizans'ı iyice sarsınca, Alparslan komutanlarını Anadolu'nun fethi için görevlendirildi. Fethedilen toprakları, feth edene bağışlama kararı sonucu, değerli komutanlar, Anadolu topraklarını ele geçirip yerleşerek , iç işlerinde bağımsız küçük devletler ilk Türk devletleri ya da beylikleri denilir. Bunların başlıcaları 1072-1202Erzurum ve çevresinde Selçuklu komutanlarından Ebul Kasım' en güçlü dönemi, beyliğe adını veren İzzeddin Saltuk ve Haçlılarla mücadele Selçuklu komutanı ll. Rükneddin Süleyman Şah tarafından Kurucusu Mengücek Gazi'dir. Erzincan, Kemah, Divriği, Şebinkarahisar dolaylarında kuruldu. Gürcülerle savaştılar. Mengücek Gazinin oğlu İshak Bey'den sonra beylik Erzincan ve Divriği olmak üzere ikiye ayrıldı. Erzincan kolu Aladdin Keykubat zamanında yıkıldı. Divriği kolu Anadolu Selçuklarına Gazi tarafından başkent olmak üzere, Kayseri, Tokat ve Amasya yörelerinde Gazi Haçlılara karşı, Anadolu Selçuklu Sultanı l. Kılıçarslan'la birlikte Gazi döneminde Anadolu'da en önemli siyasi güç haline Savaşından sonra kurulan beylikler içerisinde en güçlü Gürcüler ve Haçlılar ile mücadele Kılıçarslan tarafından Müslümanlaşmasında önemli rol komutanlarından Artuk Beyin oğulları tarafından karşı başarı ile mücadele yeri Mardin, Diyarbakır Harput Hasankeyf, Harput ve Mardin olmak üzere üç kol halinde oğluna Eyyubiler, Harput koluna Anadolu Selçukluları, Mardin koluna Karakoyunlular tarafından yıkıldı. ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİNİN ÖNEMİBu beylikler Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun Türkleşmesinde önemli rol seferleri sırasında Danişment ve Artukoğulları beylikleri Anadolu'yu bu beylikler yaptıkları eserler ile hakim oldukları bölgenin imarını beyliklerden bu güne sanat değeri üstün pek çok yapı Anadolu’da Kurulan İlk Türk Devletleri SALTUKLULAR 1072-1202 MENGÜCEKLİLER DANİŞMENTLİLER ARTUKLULAR ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİNİN ÖNEMİ ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları Henüz Yorum Yorumu Siz Yazabilirsiniz.

ilk türk devletleri ders notları